OGÓLNY FAKT

To jest pewien fakt ogólny. Mark przetestował wiele przesłanek. Przepalona żarówka przerywa obwód i nie świeci, więc Mark zmienił żarówkę. Kiedy to nie pomogło, wypróbował inną przesłankę, a potem jeszcze inną, aż odkrył powód, dla którego lampa się nie świeci. Możliwe wyjaśnienia, dlaczego lampa się nie świeci, były hipotezami, czyli rozsądnymi przypuszczeniami, dlaczego prąd nie […]

ELEMENTY ROZUMOWANIA

W jaki sposób w tej sytuacji występują indukcyjne i dedukcyjne elementy rozumowania? Wystąpiły tu wszystkie elementy tych rozu­mowań, jednak w formie ukrytej — ludzie w życiu codziennym rozu­mują bardzo szybko. Rozumowania indukcyjne leżą u podstaw twier­dzeń ogólnych dotyczących elektryczności, którymi posłużyli się Mark, mama i tata dla rozwiązania problemu. Zbierali oni fakty na podstawie osobistych […]

ROZUMOWANIE ŻYCIA SPOŁECZNEGO

Większość rozumowań opiera się na indukcji i dedukcji. W drodze ro­zumowań indukcyjnych formułujemy zdania ogólne, a następnie stosu­jemy je do nowych sytuacji dzięki rozumowaniom dedukcyjnym. Jed­nak inne funkcje umysłu są również ważne. Na przykład, gdyby nie pamięć, nie bylibyśmy w stanie przechować w naszych umysłach żad­nych informacji. Tym samym nie bylibyśmy w stanie z nich […]

CZŁONKOWIE SPOŁECZNOŚCI

Ponadto coś, co członkowi jednej społeczności może wydawać się „hałaśliwe i prostackie”, dla kogoś należącego do innej społecz­ności może być całkowicie normalne, a nawet serdeczne i przyja­cielskie.Użycie wyrażenia „hałaśliwe i prostackie” wskazuje na różnice kul­turowe. Każdy z nas wyrasta w pewnej społeczności i przyswaja sobie normy tej społeczności. Uznajemy podobne kryteria głośnego bądź ci­chego mówienia, […]

PRAWDZIWE WNIOSKI

Pomimo iż rozumowanie dedukcyjne jest podstawą wszelkiego myślenia, nie gwarantuje ono jednak prawdziwości wniosków w rze­czywistym świecie. Rozważmy na przykład następujący sylogizm.Rozumowanie jest poprawne, ale czy wniosek jest prawdziwy? Czy Willigowie rzeczywiście są hałaśliwi i prostaccy? Byłoby to prawdą tylko wtedy, gdybyśmy wiedzieli, że rzeczywiście wszyscy mieszkańcy Mullinsburga są hałaśliwi i prostaccy. Aby jednak móc […]

WIELU MATEMATYKÓW

Wielu matematyków w XIX wieku próbowało udowodnić prawdzi­wość tego aksjomatu, zakładając, że proste równoległe się przecinają, i tworząc w ten sposób nową geometrię opartą na tym „błędnym aksjo­macie. Próbowali uzyskać sprzeczność, która wykazałaby fałszywość nowego założenia. To stanowiłoby dowód faktu, że proste równoległe się nie przecinają.Ku zdumieniu wszystkich nie udało się uzyskać sprzeczności. Stwo­rzono natomiast […]